چکیده
بانكها اعم از دولتي و خصوصي به عنوان يكي از مهمترين موسسات تجاري در بخش اقتصادي با تجهيز منابع از طريق جذب سپرده هاي مردم با هدف كسب و تحصيل سود مبادرت به سرمايه گذاري با اعطاي تسهيلات و ارا ئه خدمات مالي به مشتريان خود مي كنند. گسترش و افزوني روابط اقتصادي و نياز غير قابل انكار مردم به اين موسسات ايجاب مي نمايد که مشتری ها با موارد قرض الحسنه و امور بانکی اطلاعات کافی داشته باشن که از این پژوهش هدفش بررسی عقود مشارکتی است همانطور که گفته شد، عقود مشارکتی یکی از کاراترین روش های تحقق مشارکت واقعی در نظام بانکداری بدون ربا قلمداد شده و گسترش آن، رشد و شکوفایی و پیشرف اقتصادی کشور را به ارمغان می آورد. بر این اساس برخی از متفکران حوزه اقتصاد اسلامی اعتقاد دارند که عقود مشارکتی با توجه به ویژگی های خاص، ازجمله پیشرفته ترین نوع معاملات در بانکداری اسلامی محسوب می شود. اما نحوه عملکرد عقود مشارکتی در نظام بانکی و مشکلات شرعی آن به ویژه در زمینه شناسایی و تقسیم سود، تاحدی است. عدم استفاده از عقود مشارکتی را برای پرهیز از شبهات شرعی و ربوی توصیه و حرکت به سمت بهره گیری از عقود مبادله ای را در تخصیص منابع بانکی تجویز و فاصله گرفتن از عقود مشارکتی به علت ناهمخوانی با کارکردهای بانکی را پیشنهاد می کنند. تجربه عملکرد نظام بانکی در سه دهه اخیر حکایت از مشکلات اساسی در شناسایی و تقسیم سود در عقود مشارکتی داشته و بانک ها را به نظام بانکی سنتی برای تأمین مالی و اخذ سود دوران معطلی سرمایه تبدیل کرده است. مبانی نظری و عملکردی بانکها و عقود مشارکتی و ابزار عقود مشارکتی که شامل (شرکت، مضاربه، مساقات، مزارعه) هدف این پژوهش می باشد.
کلمات کلیدی: بانک ها، تحلیل حقوقی، عقود مشارکتی، عقد شرکت ، مضاربه، مزارعه، مساقات.
فهرست مطالب
چکیده 1
فصل اول 2
کلیات تحقیق 2
1-1- مقدمه 2
1-2- بیان مساله 4
1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش 6
1-4- اهداف پژوهش 6
1-5- سوالات پژوهش 7
1-6- فرضیات پژوهش 7
1-7- روش پژوهش 8
1-8 خلاصه فصل 8
فصل دوم 9
مروری بر تحقیقات گذشته وادبیات تحقیق 9
2-1 پیشینه تحقیق 9
2-2 سوابق پیشین 14
2-3 سیستم نظام بانکی 15
2-3-1 بانکداری غربی و بانکداری اسلامی 16
2-3-2 وجه تمایز بانکداری غربی و بانکداری اسلامی 16
2-4 جایگاه نظام بانکی 23
2-5 قانون حاکم در نظام بانکی 25
2-6 مفاهیم و اصطلاحات رایج درنظام بانکی 28
2-6-1 مفاهیم 28
2-6-2 اصطلاحات 30
2-7 حقوق بانکی 33
2-8 تجهيز منابع 34
2-9 منابع مالکانه 35
2-9-1 سپرده های قرض الحسنه پس انداز 35
2-9-2 سپرده های قرض الحسنه جاری 36
2-9-3 منابع وکالتی 36
2-9-4 سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت 37
2-9-5 سپرده های سرمایه گذاری بلند مدت 37
2-10 تخصیص منابع 38
2-11 قرض الحسنه و عقود مشارکتی 38
2-11-1 قرض الحسنه 38
2-11-2 عقود مشارکتی 39
2-12 خلاصه فصل 39
فصل سوم 41
جایگاه عقود مشارکتی 41
3-1 مقدمه 41
3-2 عقود مشارکتی 42
3-3 خصایص بارز عقود مشارکتي 42
3-4 تحلیل روند اجراي قراردادهاي مشارکتی در بانکداري ایران 43
3-5 ويژگیهای عقود مشارکتی 43
3-6 چالش هاي عقدهاي مشارکتی در بانکداري 44
3-7 نارسایی ها و قابلیت هاي نظام بانکی در اجراي عقدهاي مشارکتی 45
3-8 الگوي پیشنهادي تکافل صنوف در عقدهاي مشارکتی 48
3-9 مراحل اجرای تسهیلات مشارکتی 49
3-9-1 بررسی تقاضای مشتری و انتخاب طرح مشارکت 50
3-9-2 نظارت بر انجام طرح تسهیلات مشارکتی بانک ها 50
3-9-3 ارزیابی و حسابرسی طرح تسهیلات مشارکتی در پایان قرارداد 51
3-10 انواع عقود مشرکتی 51
3-10-1 انواع شرکت 51
3-10-2 انواع شرکت 52
3-10-3 مشاركت حقوقی 53
3-10-4 مضاربه 53
3-10-5 مزارعه 54
3-10-6 مساقات 54
3-11 مبانی شرکت 54
3-12 ارکان شرکت 55
3-12-1 سرمایه شرکت 55
3-12-2 تقسیم سود و زیان 55
3-12-3 تقسیم و انحلال شرکت 55
3-13 خلاصه فصل 56
فصل چهارم 57
عقود مشارکتی از دیدگاه بانکی 57
4-1 مقدمه 57
4-2 مزارعه 57
4-2-1 خصوصیات عقد مزارعه 58
4-2-2 ارکان اوراق مزارعه 60
4-2-3 انواع اوراق مزارعه 62
4-2-3-1 اوراق مزارعه خاص 62
4-2-3-2 اوراق مزارعه عام 62
4-2-3-3 بازار اوراق مزارعه 63
4-2-4 الزامات و پرداخت سود در عقد و اوراق مزارعه 64
4-3 تعریف مساقات 66
4-3-2 ارکان عقد مساقات 69
4-3-3 ماهیت و احکام عقد مساقات 71
4-3-4 مبنای حقوقی عقد مساقات در قوانین ایران 71
4-3-5 روش كار در اوراق مساقات 72
4-3-6 انواع اوراق مساقات 72
4-3-7 بازار ثانوي اوراق مساقات 73
4-4 مضاربه 74
4-4-1 مفهوم و اصطلاحات مضاربه 74
4-4-2 ویژگیهای عقد مضاربه 75
4-4-3 قواعد مضاربه 76
4-4-4 ارکان عقد مضاربه 78
4-4-5 انواع مضاربه 79
4-4-6 سود مضاربهی بانکی 80
4-5 مقایسه و تفاوت عقود مشارکتی 81
4-5-1 مقایسه مزارعه با مساقات 81
4-5-2 مقایسه مزارعه با اجاره 83
4-5-3 مقایسه مزارعه با مضاربه 84
4-6 خلاصه فصل 86
فصل پنجم 87
نتیجه گیری 87
5-1 نتیجه گیری 87
5-2 پیشنهادات 88
منابع : 90
برچسب ها:
بانک ها تحلیل حقوقی عقود مشارکتی عقد شرکت مضاربه مزارعه مساقات